Από τα πρώτα σχόλια που άκουσα όταν έγινε γνωστό πως κανόνισα οικογενειακό ταξίδι στην Ισπανία με τον τότε ενός έτους γιο μου ήταν “Τι τον παίρνετε μαζί σας μωρό παιδί; Αφού δε θα θυμάται τίποτα”.
Από τότε έχουν περάσει 11 χρόνια και κάθε χρόνο κάνουμε ένα ταξίδι όλοι μαζί σε κάποια χώρα. Παρόμοια σχόλια δε σταματήσαμε να δεχόμαστε. Κάποιοι, ακόμα και τώρα, σχολιάζουν υπό την μορφή ερώτησης, όχι τόσο καλοπροαίρετα πάντα, “Μα θυμάται τίποτα από τα ταξίδια σας μέχρι τα 6-7 του χρόνια;”…
Πολλοί από αυτούς δεν κάνουν ταξίδια ή δεν κάνουν ταξίδια με τα παιδιά τους. Το θεωρούν βάσανο και ταλαιπωρία. Κάποιοι άλλοι περιμένουν να γίνουν τα παιδιά τους 7-8 ετών για να κάνουν κάποιο ταξίδι ώστε να το θυμούνται. Μα τα οφέλη του ταξιδιού δεν είναι μόνο οι αναμνήσεις που μπορείς να ανακαλέσεις με λεπτομέρεια.
Το να θεωρούμε πως τα παιδιά δεν θα πρέπει να ταξιδεύουν, διότι δεν θα θυμούνται τίποτα, είναι το ίδιο με το να λέμε ότι δεν θα πρέπει να τους διαβάζουμε παραμύθια διότι δε θα θυμούνται την ιστορία. Ότι δεν πρέπει να παίζουμε μαζί τους, αφού δεν θα θυμούνται το συγκεκριμένο παιχνίδι. Αφού δεν θα θυμούνται τίποτα μέχρι τα 5-6 χρόνια ας τα κρατήσουμε σε ένα δωμάτιο με φαγητό και νερό και τα βγάζουμε στα 7 για να πάνε σχολείο…
Όταν στο πρώτο εκείνο ταξίδι είδα τα μάτια του γιου μου να ανοίγουν διάπλατα και να λάμπουν στην πρώτη μας βόλτα στην Las Ramblas, με τα “ζωντανά αγάλματα”, τις μουσικές, τα χρώματα και τον κόσμο, κάθε αμφιβολία για την αξία του ταξιδιού που ίσως είχα, εξαφανίστηκε.
Ένα ταξίδι επαναφέρει την οικογένεια στα σημαντικά… την ίδια την οικογένεια. Μακρυά από τους αντιπερισπασμούς του σπιτιού, της δουλειάς, των συγγενών και φίλων και της καθημερινότητας συγκεντρωνόμαστε ο ένας στον άλλο, σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, γεμάτο ενδιαφέροντα και νέα πράγματα. Οι σχέσεις και η ταυτότητα της οικογένειας δυναμώνουν και θωρακίζονται.
Ο σκοπός και ο στόχος ενός ταξιδιού δεν είναι τα παιδιά να μπορούν να ανακαλέσουν με κάθε λεπτομέρεια αυτά που είδαν. Στόχος είναι να βιώσουν διαφορετικές κουλτούρες, πρόσωπα, νοοτροπίες, έθιμα, τους ανθρώπους, να μαθαίνουν να κατανοούν, να ακούνε και να ανέχονται από μικρή ηλικία.
Τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με ένα σωρό προκλήσεις. Από το να αντέξουν ένα ταξίδι 3-4 ή και περισσότερων ωρών μέχρι το να δοκιμάσουν νέες γεύσεις. Βγαίνουν από την βολή τους, την καθημερινότητα τους και τις συνήθειες τους και μαθαίνουν υπομονή και προσαρμοστικότητα. Γίνονται πιο θαρραλέα και ανοικτά σε νέες εμπειρίες.
Κάποιος που ζει βλέπει πολλά, κάποιος που ταξιδεύει βλέπει ακόμα περισσότερα.
Μαυριτανική παροιμία
Τα ταξίδια δίνουν την ευκαιρία στα παιδιά να ανακαλύψουν τις δυνατότητες τους και να αποκτήσουν νέες ικανότητες. Πράγματα που δεν θα τους είχε δοθεί η ευκαιρία να ανακαλύψουν στην χώρα τους, όπως το να επικοινωνήσεις και να παίξεις με κάποιον που δεν μοιράζεσαι την ίδια γλώσσα. Αυτό τα διαμορφώνει ώστε να είναι ευρηματικά και σοφά, να αναπτύξουν καλύτερες κοινωνικές δεξιότητες και κατανόηση του κόσμου γύρω τους.
Τα ταξίδια δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία να δουν, να ακούσουν, να μυρίσουν και να πιάσουν πράγματα που διαφορετικά θα γνώριζαν μόνο μέσα από βιβλία, ταινίες ή αφηγήσεις. Η βιωματική αυτή γνώση είναι πολύ πιο δυνατή και χρήσιμη. Το παιδί γνωρίζει ιστορία, επιστήμες, παραδόσεις, πολιτισμούς έξω από τα πλαίσια του σχολείου ή μιας “εξωσχολικής δραστηριότητας”.
Επίσης, τα ταξίδια από μικρή ηλικία προετοιμάζουν για ακόμα ευκολότερα και απολαυστικότερα ταξίδια αργότερα. Τα παιδιά μαθαίνουν να απολαμβάνουν όλη την διαδικασία του ταξιδιού από το αεροπλάνο, το αυτοκίνητο ή το πλοίο μέχρι και τις αναμονές.
Σε αυτό πρέπει να βοηθήσουμε κι εμείς. Παίξτε μαζί παιχνίδια ή διαβάστε παρέα μια ιστορία. Κάντε μια βόλτα με το καρότσι αποσκευών ή παίξτε κρυφτό στο αεροδρόμιο. Τα παιδιά μπορούν απολαύσουν τις εμπειρίες αυτές εξίσου με μια μεγάλη παιδική χαρά αρκεί να έχουμε μαζί μας πάντα την σημαντικότερη αποσκευή μας, που δεν είναι άλλη από την καλή διάθεση!
Μια φορά τον χρόνο πήγαινε σε ένα μέρος που δεν έχεις ξαναπάει.
Δαλάι Λάμα
Στα ταξίδια δε με ενδιαφέρει η ξεκούραση, η “καλοπέραση”, η χλιδή, το φαγητό και οι βραδινές έξοδοι. Με ενδιαφέρει η ανανέωση, η γνώση, οι νέες εικόνες… οι σχέσεις μας. Στο ταξίδι με μικρά παιδιά πρέπει να προσαρμόζεις το ταξίδι στα μέτρα τους. Χωρίς να σημαίνει ότι θα πας μόνο στη Disneyland ή σε παιδικές χαρές. Στα ταξίδια με παιδιά, τα παιδιά μπορούν να απολαύσουν τα εστιατόρια, τα μουσεία, τα καταστήματα, τα μνημεία, τους δρόμους, το μετρό και πολλά άλλα… με τον κατάλληλο τρόπο. Καλή διάθεση και παιχνίδι!
Η προσαρμογή του ενός στα θέλω του άλλου θα μας δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα και θα δώσει και στο παιδί μας πολύ καλά μηνύματα και μαθήματα.
Τι σημαίνει, λοιπόν, “Μα θυμάται τίποτα από τα ταξίδια σας;”… Μια μνήμη είναι ουσιαστικά μια μονάδα εμπειρίας και κάθε εμπειρία διαμορφώνει τον εγκέφαλο με πολλούς και ουσιαστικούς τρόπους. Μπορούν να ξεχαστούν συγκεκριμένες μνήμες, αλλά επειδή αυτές οι μνήμες αποτελούν το υλικό της ταυτότητας μας, των γνώσεων και των εμπειριών μας, ποτέ δεν μπορούν να εξαφανιστούν.
Εξάλλου, οι φωτογραφίες και τα βίντεο που μπορείς να τα βλέπεις (και θα τα βλέπεις) στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, θα ξυπνήσουν τις αναμνήσεις. Εμείς παίρνουμε πάντα από τα ταξίδια μας αναμνηστικά καθημερινής χρήσεις. Κούπες, ανοιχτήρια, ποτήρια, κουτάλια, μαχαίρια, πετσέτες, κ.α. Με αυτό τον τρόπο καθημερινές ενέργειες μας θυμίζουν μέρη που έχουμε επισκεφθεί και στιγμές που έχουμε ζήσει.
Άλλο ένα “τρικ” που κάναμε από το πρώτο ταξίδι είναι πως αγοράζαμε ένα παραμύθι από το αεροδρόμιο ή κάποιο άλλο σημείο και το διαβάζαμε τις μέρες που ακολουθούσαν. Αυτό δημιούργησε την ταύτιση συγκεκριμένων βιβλίων και παραμυθιών με συγκεκριμένα ταξίδια και έτσι οι μνήμες και οι αναμνήσεις “δένονται” μεταξύ τους.
Τα ταξίδια με τα παιδιά είναι μια μοναδική εμπειρία και δεν πρέπει να την στερείται κανείς για κανέναν βλακώδη λόγο. Τα ταξίδια για τα παιδιά είναι πολύτιμα και ανεκτίμητα και τους μεταφέρουν την σημαντική αγάπη για τα ταξίδια, συν όλα τα άλλα.
