Αρχική » Σχόλια » Αθήνα λίγο πιο ανθρώπινη πόλη – Ουδέν κακόν αμιγές καλού

Αθήνα λίγο πιο ανθρώπινη πόλη – Ουδέν κακόν αμιγές καλού

Αθήνα ανθρώπινη πόλη - Ουδέν κακόν αμιγές καλού

Αθήνα ανθρώπινη πόλη – Ουδέν κακόν αμιγές καλού έλεγαν κάποιοι αρχαίοι και προφανώς ισχύει σε πολλές περιπτώσεις κάτι τέτοιο. Φανταστείτε την παρακάτω εικόνα, που όμως δεν είναι μια φανταστική εικόνα της πόλης αλλά κάτι που έγινε και είδαμε όλοι όσοι ζούμε στην μεγαλούπολη της Ελλάδας που λέγεται Αθήνα.

Τα πεζοδρόμια γεμάτα ανθρώπους που περπατούν, συζητούν, πίνουν τον καφέ τους ή τρώνε κάτι “στο χέρι”. Ποδηλάτες περνούν με πολύχρωμα και έντονα ρούχα, παιδάκια παίζουν, φωνάζουν και γελούν. Άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας κάθονται στα παγκάκια, λιάζονται ή κάνουν κι εκείνοι τον περίπατο τους. Οι δρόμοι, τα πεζοδρόμια, οι πλατείες και τα λιγοστά πάρκα μας, ξαφνικά, γέμισαν ανθρώπους, ήχους και χρώματα…

Οι άνθρωποι στους δρόμους και τις πλατείες έκαναν την Αθήνα μια πόλη πιο ανθρώπινη…

Όλα τα παραπάνω έγιναν με αιτία και αφορμή τους περιορισμούς λόγω κορωνοϊού. Μια προτροπή να μείνει ο κόσμος σπίτι του και να περιορίσει τις μετακινήσεις του στην πόλη έγινε η αιτία χιλιάδες συνάνθρωποι μας να βγουν στους δρόμους και να γνωρίσουν το περπάτημα και την γειτονιά τους. Δε θα πω την φράση κλισέ “Ένα από τα καλά του κορωνοϊού” διότι δεν πρέπει να συνδυάζουμε “καλά” με παράλογους και υπερβολικούς περιορισμούς και απαγορεύσεις που θυμίζουν δυστοπικές κοινωνίες βιβλίων και κινηματογραφικών ταινιών.

Αθήνα ανθρώπινη πόλη, ουδέν κακόν αμιγές καλού
Αθήνα ανθρώπινη πόλη λόγω… ανθρώπων

Αθήνα ανθρώπινη πόλη – Ουδέν κακόν αμιγές καλού

Τι συνέβη λοιπόν στην Αθήνα αυτούς τους 2,5 περίπου μήνες των περιορισμών και του locdown της αγοράς; Οι άνθρωποι που ξεχύθηκαν στους δρόμους και τις πλατείες τις μέρες της καραντίνας και των κλειστών καταστημάτων έκαναν την Αθήνα πιο ανθρώπινη πόλη. Οι άνθρωποι έκαναν μια πόλη που δεν είναι τόσο φιλική στον πεζό, τον ποδηλάτη, το παιδί, τον άνθρωπο με κινητικά προβλήματα, τον ηλικιωμένο και τον πολίτη γενικότερα, να μοιάζει πολύ περισσότερο ανθρώπινη… Και αυτό μου θύμισε πως οι άνθρωποι είναι το κυριότερο συστατικό για μια ανθρώπινη πόλη.

Η αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους, ακόμα και από την θέση του παρατηρητή, είναι μια μοναδική ευκαιρία για να δημιουργήσεις εμπειρίες, να διεγείρεις τις αισθήσεις σου και να εξάψεις την φαντασία σου. Τίποτε άψυχο, καμία κατασκευή, δεν συγκρίνεται με ανθρώπους που μιλούν, παίζουν, χορεύουν, κλαίνε, γελάνε, γυμνάζονται ή χαλαρώνουν… Με τέτοιες εικόνες γέμισε η πόλη της Αθήνας τις μέρες της καραντίνας, με τα μαγαζιά κλειστά και παρόλο που γενικά η κατάσταση δεν είχε την καλύτερη δυνατή “αύρα”, αυτές οι εικόνες με γέμιζαν χαρά.

Ο άνθρωπος είχε μπει στο προσκήνιο, εκεί που ανήκει, αφήνοντας πίσω αυτοκίνητα, μαγαζιά, ψώνια, δουλειές και βιασύνη. Επίσης, ο άνθρωπος πλέον “αναγκάζεται” να κινηθεί και να συνυπάρξει με τους γείτονες του, με τους ανθρώπους από τους οποίους περιβάλλεται, χωρίς στεγανά… όλους τους ανθρώπους. Στην καθημερινότητα μας κινούμαστε εντός ορίων που έχουμε επιλέξει ή απλά έχουμε συνηθίσει. Πάμε στην δουλειά μας και συναντούμε συγκεκριμένους ανθρώπους, επισκεπτόμαστε συγκεκριμένα καταστήματα όπου θα βρούμε συγκεκριμένους ανθρώπους, επιλέγουμε σημεία και μέρη που ξέρουμε, περίπου, τι ανθρώπους θα συναντήσουμε. Αυτοπεριορίζουμε τους εαυτούς και τις εμπειρίες μας, περιχαρακώνουμε την ζωή μας.

Αθήνα ανθρώπινη πόλη και δημόσιοι χώροι
Αθήνα ανθρώπινη πόλη και δημόσιοι χώροι

Αθήνα – Πιο ανθρώπινη πόλη έστω και για λίγο

Τώρα οι πλατείες, τα πεζοδρόμια, τα πάρκα και οι δημόσιοι χώροι ήταν η μοναδική διέξοδος για όλους. Εκεί βρέθηκαν άνθρωποι που ποτέ δεν θα το επέλεγαν ή το έκαναν σπάνια και δίπλα τους βρέθηκαν άλλοι άνθρωποι που δεν θα συναντιόντουσαν πουθενά αλλού. Άνθρωποι από διαφορετικές χώρες, άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών, άνθρωποι διαφορετικής οικονομικής κατάστασης, άνθρωποι διαφορετικής κουλτούρας και γούστων. Άνθρωποι που οι συνθήκες της ζωής τους έφεραν να ζουν στην ίδια πόλη, στην ίδια περιοχή, στην ίδια γειτονιά…

Αυτό πίεσε την ανάγκη της ανεκτικότητας μας, της αποδοχής μας, της συνύπαρξης, της συνεργασίας… Έσπασε η μονοτονία της καθημερινότητας μας και του μικρόκοσμου μας. Βγήκαμε από την ζώνη της άνεσης μας, από “τα κουτάκια μας” και ήρθαμε πιο κοντά σε ανθρώπους που ενώ βρίσκονται καθημερινά εκεί, δίπλα μας, ποτέ δεν ήμασταν μαζί.

Μέσα από την κοινή χρήση των δημόσιων χώρων οι άνθρωποι μαθαίνουν να νοιάζονται ο ένας για τον άλλο περισσότερο. Νοιάζεσαι περισσότερο για κάποιον όταν τον γνωρίζεις περισσότερο, όταν καταλάβεις ότι σας ενώνουν περισσότερα από όσα σας χωρίζουν.

Οι άνθρωποι μέσα από τους δημόσιους χώρους και την κοινή χρήση τους μπορούν να ενωθούν και να κινητοποιηθούν. Να συνεργαστούν για να τους διατηρήσουν ή και να τους επεκτείνουν. Να συνεννοηθούν για να βελτιώσουν την χρήση τους. Να διαπιστώσουν την μεγάλη αξία τους αλλά και την αξία της δικής τους, ανθρώπινης επαφής, σε μια πιο ανθρώπινη πόλη. Ουδέν κακόν αμιγές καλού…

Σε ένα ανοικτό περιβάλλον, όπου τα ερεθίσματα είναι πολλά και μη ελεγχόμενα, γινόμαστε πιο δημιουργικοί και περισσότερο οξυδερκείς.

Ουδέν κακόν αμιγές καλού... Αθήνα ανθρώπινη πόλη
Ουδέν κακόν αμιγές καλού… Αθήνα ανθρώπινη πόλη έστω και για λίγο

Αθήνα – Αντί για ανθρώπινη πόλη, πόλη του φόβου και της ανασφάλειας

Εδώ και πολλά χρόνια καλλιεργείται το αίσθημα του φόβου και της ανασφάλειας στον άνθρωπο. Ο φόβος ότι “εκεί έξω” καραδοκεί ο κίνδυνος. Ο κίνδυνος πότε έχει μορφή και “ονοματεπώνυμο”, είναι ο ξένος, ο μετανάστης, ο διαφορετικός, ο άλλος… είναι ορατός. Η Αθήνα πόλη που δεν μας ανήκει πλέον; Υπάρχουν και οι φορές που ο κίνδυνος χαρακτηρίζεται ως “αόρατος”. Ο αόρατος εχθρός του κορωνοϊού…

Το μοτίβο του κινδύνου που παραμονεύει “εκεί έξω”, οι δρόμοι που κρύβουν κινδύνους και το σπίτι μας ως οχυρό και καταφύγιο που θα μας κρατήσει ασφαλείς. Μένουμε σπίτι ήταν το σύνθημα και μένουμε ασφαλείς έγινε αργότερα. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης το έπαιζαν συνεχώς μα έτσι κι αλλιώς αυτό το αίσθημα καλλιεργείται χρόνια τώρα από όλους αυτούς.

Άνθρωποι βρέθηκαν πάλι απέναντι από συνανθρώπους τους, να τους μειώνουν, να τους βρίζουν και να τους χλευάζουν επειδή επέλεξαν ένα διαφορετικό δρόμο, μια διαφορετική αντιμετώπιση. Η δύναμη του τρόμου και του φόβου μεγάλη, όπως και της προβολής και της επιβεβαίωσης…

Με ένα ύπουλο τρόπο, όμως, το “μένουμε σπίτι” υπονομευόταν όλο και περισσότερο και κατέρρεε. Μόνο τα Μ.Μ.Ε. το κρατούσαν ζωντανό. Οι άνθρωποι είχαν κατακλύσει τους δρόμους και τους δημόσιους χώρους με σύμμαχο τον καλό καιρό και την φυσιολογική, ψυχολογική κόπωση. Δημιουργούσαν όμορφες στιγμές και εμπειρίες αλληλεπιδρώντας, ενεργητικά ή παθητικά, με άλλους ανθρώπους “εκεί έξω”.

Ανθρώπινη πόλη
Πιο ανθρώπινη πόλη η Αθήνα με τους ανθρώπους έξω

Ουδέν κακόν αμιγές καλού – Στην πραγματικότητα αυτό σημαίνει ότι μπορεί να προκύψει κάτι καλό μέσα από μια δυσάρεστη κατάσταση

Η πόλη απέκτησε ζωή με ένα πρωτόγνωρο τρόπο, έγινε πιο ανθρώπινη. Οι δρόμοι στις γειτονιές γεμάτοι από ανθρώπους όλων των ηλικιών, οι άνθρωποι μαζικά και τακτικά πλέον περπατούσαν.

Οι άνθρωποι είναι βαδιστικά ζώα… είναι πεζοπόροι. Όπως τα ψάρια χρειάζονται καθαρά νερά και τα πουλιά ανεμπόδιστους αιθέρες, έτσι και ο άνθρωπος χρειάζεται πόλεις που έχουν δομηθεί για περπάτημα και δημόσιους χώρους για κοινές κοινωνικές δραστηριότητες. Οι άνθρωποι χρειάζεται να βλέπουν και να αλληλεπιδρούν με άλλους ανθρώπους.

Όταν τα βλέμματα συναντιούνται είμαστε πιο κοντά στο να μιλήσουμε και να γνωριστούμε…

Ουδέν κακόν αμιγές καλού – Ας διδαχτούμε κάτι από αυτό που συνέβη στις μέρες της καραντίνας στην Αθήνα. Είδαμε μια πιο ανθρώπινη πόλη

Βλέποντας και ακούγοντας πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους παίρνουμε χρήσιμες πληροφορίες για το περιβάλλον μας, για την κατάσταση στην κοινωνία και για τις ζωές των ανθρώπων που μαζί τους μοιραζόμαστε έναν κοινό τόπο, την ίδια πόλη.

Σε ένα ανοικτό περιβάλλον, όπου τα ερεθίσματα είναι πολλά και μη ελεγχόμενα, γινόμαστε πιο δημιουργικοί και περισσότερο οξυδερκείς. Τα χρώματα, η ποικιλία σε ήχους και εικόνες βοηθούν την δημιουργικότητα και την φαντασία μας πολύ περισσότερο από την απομόνωση και την ησυχία. Αν και προβάλλεται πολύ  το κλισέ της απομόνωσης του καλλιτέχνη για να δημιουργήσει, στην ουσία είναι λάθος.

Αθήνα ανθρώπινη πόλη - ουδέν κακόν αμιγές καλού
Αθήνα μια πιο ανθρώπινη πόλη, άνθρωποι, χρώματα και ήχοι

Ίσως σε μια δεύτερη φάση η απομόνωση, η μοναξιά και η ησυχία να είναι χρήσιμες και μόνο αφού έχουμε δεχθεί πληθώρα ερεθισμάτων και έχουμε βιώσει εμπειρίες και καταστάσεις. Μόνο τότε μια δόση απομόνωσης και περισυλλογής μπορεί να είναι ωφέλιμη.

Η άσκηση έξω και όχι σε κλειστά γυμναστήρια με συνδρομές, ο καφές και το φαγητό στο παγκάκι ή το γρασίδι και όχι στην καφετέρια και το εστιατόριο, το παιχνίδι των παιδιών έξω και όχι σε παιδότοπους με χρέωση και το άνοιγμα στις τοπικές κοινωνίες, τους δημόσιους χώρους και τους όλους τους ανθρώπους, πέρα από τα προφανή και τα παραπάνω, προσφέρει πάρα πολλά.

Δεν είναι κακή η ύπαρξη καταστημάτων και επιχειρήσεων. Είναι κακό που παρουσιάζονται ως μονόδρομος και ως “ιδανικές επιλογές” με πρόφαση κάθε είδους “ασφάλεια”.

Δυστυχώς, αυτή η “όμορφη κατάληψη” των δημόσιων χώρων δε θα κρατήσει… Η πιο ανθρώπινη πόλη που είδαμε τόσο έντονα στις μέρες της καραντίνας ήταν σαν ένα όνειρο. Μακάρι να κρατούσε και τότε θα οδηγούσε σε πολλές ουσιαστικές αλλαγές και βελτιώσεις στην κοινωνία μας.

Αλλά ένα κράτος υπάρχει για χάρη μιας καλής ζωής, και όχι μόνο για χάρη της ζωής.

Αριστοτέλης

Διαβάστε επίσης: Οι χώροι πρασίνου στις πόλεις σώζουν ζωές

Διαβάστε επίσης: Φωτογραφική βόλτα και γκράφιτι στην Αθήνα

Διαβάστε επίσης: Εύκολα tips για να μετατρέψετε το περπάτημα σε πλήρη άσκηση