Αρκετές νέες έρευνες συνιστούν πως τα περισσότερα δημοφιλή συμπληρώματα διατροφής είναι άχρηστα, το λιγότερο.
Μερικές από τις πιο διαδεδομένες βιταμίνες που χρησιμοποιούν πολλοί άνθρωποι δεν παρουσιάζουν ουσιαστικά οφέλη για την υγεία, όπως η βιταμίνη C και το Ασβέστιο.
Οι βιταμίνες και τα συμπληρώματα είναι μια καθημερινότητα για τους περισσότερους σύγχρονους ανθρώπους. Από παντού βομβαρδιζόμαστε με διαφημίσεις και συμβουλές που προωθούν την χρήση συμπληρωμάτων και βιταμινών για μια καλή υγεία και ευεξία. Εμφανίζονται, όμως, όλο και περισσότερα στοιχεία που συνιστούν το αντίθετο. Πως οι βιταμίνες είναι για πέταμα!
Η ανασκόπηση μας διαπίστωσε ότι εάν θέλετε να χρησιμοποιήσετε πολυβιταμίνες, βιταμίνη D, ασβέστιο ή βιταμίνη C, δεν θα σας προκαλέσει κακό – αλλά δεν υπάρχει ούτε προφανές πλεονέκτημα
Μια νέα συστηματική ανασκόπηση δεδομένων και δοκιμών που δημοσιεύτηκαν μεταξύ Ιανουαρίου 2012 και Οκτωβρίου 2017 διαπίστωσε ότι πολλές δημοφιλείς πολυβιταμίνες – ανάμεσα τους η βιταμίνη C, η βιταμίνη D και τα συμπληρώματα ασβεστίου – δεν είχαν κανένα πραγματικό πλεονέκτημα για την υγεία των ανθρώπων και ότι δεν υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία όπου η χρήση τους μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου ή πρόωρου θανάτου.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας (Journal of the American College of Cardiology), είχε επικεφαλής ερευνητές του Νοσοκομείου του Αγίου Μιχαήλ και του Πανεπιστημίου του Τορόντο.
«Μείναμε έκπληκτοι όταν διαπιστώσαμε πως τα συμπληρώματα που καταναλώνουν εκατομμύρια άνθρωποι είχαν τόσο λίγα θετικά αποτελέσματα», δήλωσε ο Δρ. David Jenkins, κύριος συγγραφέας της μελέτης. «Η ανασκόπηση μας διαπίστωσε ότι εάν θέλετε να χρησιμοποιήσετε πολυβιταμίνες, βιταμίνη D, ασβέστιο ή βιταμίνη C, δεν θα σας προκαλέσει κακό – αλλά δεν υπάρχει ούτε προφανές πλεονέκτημα».
Τα συμπληρώματα μπορεί να είναι και επικίνδυνα
Οι μισοί από τους ενήλικες συμμετέχοντες σε μια έρευνα στα μέσα της δεκαετίας του 2000 δήλωσαν ότι λάμβαναν τουλάχιστον ένα συμπλήρωμα καθημερινά. Σχεδόν το ίδιο ποσοστό που λάμβανε συμπληρώματα πριν από δύο δεκαετίες. Ωστόσο, η έρευνα έχει βρει σταθερά τα χάπια και τις σκόνες να είναι αναποτελεσματικές και μερικές φορές επικίνδυνες.
Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και η ανεξάρτητη εταιρεία δοκιμών προϊόντων NSF International προσδιόρισαν τέσσερα μη εγκεκριμένα, μη εισηγμένα διεγερτικά σε έξι συμπληρώματα που κυκλοφορούν επί του παρόντος για απώλεια βάρους και φυσική κατάσταση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα διεγερτικά θα μπορούσαν να είναι παρόμοια με την εφεδρίνη, μια ένωση που απαγορεύθηκε ως επικίνδυνο από το 2004.
Ο Steve Mister, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Συμβουλίου για την Υπεύθυνη Διατροφή (Council for Responsible Nutrition), μια εμπορική οργάνωση με έδρα την Ουάσινγκτον που αντιπροσωπεύει περισσότερες από 150 εταιρείες συμπληρωμάτων και άλλες εταιρείες, δήλωσε ότι τέτοιου είδους νοθεία βλάπτει τις νόμιμες εταιρείες.
“Δεν υπάρχει τίποτα νόμιμο στα συμπληρώματα που περιέχουν πράγματα που δεν υπάρχουν στην ετικέτα”, δήλωσε ο Mister.
Η νιασίνη (μια μορφή βιταμίνης Β3) και τα αντιοξειδωτικά, εν τω μεταξύ, συνδέονταν με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, αν και με μια πολύ μικρή αύξηση του ποσοστού.
Οι ερευνητές λένε ότι αυτοί οι υψηλότεροι κίνδυνοι μπορεί να σχετίζονται με τις ανεπιθύμητες ενέργειες της νιασίνης στα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα ή ότι όταν λαμβάνονται σε υψηλές δόσεις, τα αντιοξειδωτικά και μπορεί να είναι επιβλαβή. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να έχει κάτι να κάνει με τους ανθρώπους που μερικές φορές σκέφτονται ότι η λήψη βιταμινών μπορεί να υποκαταστήσει μια υγιή, ισορροπημένη διατροφή.
Μέχρι στιγμής, καμία έρευνα για τα συμπληρώματα δεν μας έχει δείξει ότι προσφέρουν τίποτα καλύτερο από μερίδες λιγότερο επεξεργασμένων φυτικών τροφών, συμπεριλαμβανομένων των λαχανικών, των φρούτων και των ξηρών καρπών
Υπάρχουν και συμπληρώματα που “δουλεύουν”;
Υπήρχαν, ωστόσο, μερικά συμπληρώματα που παρουσίασαν οφέλη και πλεονεκτήματα. Το φολικό οξύ και οι βιταμίνες Β με φολικό οξύ μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου, σύμφωνα με τη μελέτη.
“Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν επίγνωση των συμπληρωμάτων που παίρνουν και να εξασφαλίζουν ότι ταιριάζουν στις συγκεκριμένες ανεπάρκειες βιταμινών ή ιχνοστοιχείων που έχουν βεβαιωθεί ότι έχουν”, δήλωσε ο Δρ. Jenkins.
Οι βιταμίνες που εξετάστηκαν ήταν οι Α, Β1, Β2, Β3 (νιασίνη), Β6, Β9 (φολικό οξύ), C, D και E, καθώς και καροτίνη, ασβέστιο, σίδηρος, ψευδάργυρος, μαγνήσιο και σελήνιο.
Η έρευνα έχει διαπίστωσε ότι ορισμένες βιταμίνες είναι πιο χρήσιμες από άλλες. Για παράδειγμα, ο ψευδάργυρος έχει συνδεθεί με τη συντόμευση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος. Κάτι που η βιταμίνη C δεν κάνει, παρόλο που οι περισσότεροι άνθρωποι αυτό πιστεύουν. Η βιταμίνη D μπορεί, επίσης, να είναι δύσκολο προσληφθεί από τα τρόφιμα, οπότε αν είστε ανεπαρκείς, τα συμπληρώματα μπορεί να είναι αποτελεσματικά.
“Ελλείψει σημαντικών θετικών δεδομένων – εκτός από τη δυνητική μείωση του φολικού οξέως στον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακών παθήσεων – είναι πολύ περισσότερο ωφέλιμο να βασιστείτε σε μια υγιεινή διατροφή για να γεμίσετε τις βιταμίνες και τα μέταλλα σας”, δήλωσε ο Δρ. Jenkins.
“Μέχρι στιγμής, καμία έρευνα για τα συμπληρώματα δεν μας έχει δείξει ότι προσφέρουν τίποτα καλύτερο από μερίδες λιγότερο επεξεργασμένων φυτικών τροφών, συμπεριλαμβανομένων των λαχανικών, των φρούτων και των ξηρών καρπών”.
Ο σύγχρονος “δυτικός” άνθρωπος μπορεί να έχει μια πλήρη διατροφή χωρίς να του λείπει καμία βιταμίνη ή ιχνοστοιχείο αρκεί να παίρνει τις σωστές αποφάσεις όταν έρχεται η ώρα να αγοράσει τρόφιμα ή να παραγγείλει φαγητό. Βέβαια, πρέπει να ξεπεράσει και να νικήσει τα τέρατα των βιομηχανιών τροφίμων, συμπληρωμάτων, φαρμάκων, wellness, marketing, διαφήμισης, μόδας… Πανεύκολο!
